Sỏi thận (còn gọi là sỏi tiết niệu) là những chất cặn cứng được tạo thành từ các khoáng chất và muối hình thành bên trong thận. Tình trạng sỏi thận có thể khá đau đớn nhưng sỏi thường không gây tổn thương vĩnh viễn nếu được phát hiện kịp thời. Sỏi thận có thể ảnh hưởng đến bất kỳ phần nào của đường tiết niệu – từ thận đến bàng quang. Dấu hiệu sỏi thận có thể thay đổi tùy thuộc vào kích thước, vị trí và loại sỏi thận gặp phải.
Dấu hiệu sỏi thận
Sỏi thận thường không gây ra triệu chứng cho đến khi nó di chuyển trong thận hoặc đi vào một trong các niệu quản. (Niệu quản, Wikipedia)
Nếu sỏi thận mắc kẹt trong niệu quản, nó có thể chặn dòng nước tiểu và khiến thận sưng lên và niệu quản co thắt, có thể gây ra tình trạng đau đớn. Khi đó, bạn có thể gặp những triệu chứng sau:
- Đau dữ dội, đau nhói ở bên hông và lưng, dưới xương sườn
- Cơn đau lan xuống vùng bụng dưới và háng
- Cơn đau xuất hiện theo từng đợt và dao động về cường độ
- Cảm giác đau hoặc nóng rát khi đi tiểu
Các dấu hiệu và triệu chứng khác có thể bao gồm:
- Nước tiểu màu hồng, đỏ hoặc nâu
- Nước tiểu đục hoặc có mùi hôi
- Nhu cầu đi tiểu dai dẳng, đi tiểu thường xuyên hơn bình thường hoặc đi tiểu với số lượng ít
- Buồn nôn và ói mửa
- Sốt và ớn lạnh nếu có nhiễm trùng
- Cơn đau do sỏi thận có thể thay đổi – ví dụ, chuyển sang vị trí khác hoặc tăng cường độ – khi sỏi di chuyển qua đường tiết niệu của bạn.
Nguyên nhân
Các nguyên nhân gây ra sỏi thận có thể bao gồm uống quá ít nước, tập thể dục (quá nhiều hoặc quá ít), béo phì, phẫu thuật giảm cân hoặc ăn thực phẩm có quá nhiều muối hoặc đường. Nhiễm trùng và tiền sử gia đình có thể là tác nhân ở một số người. Ăn quá nhiều đường fructose có liên quan đến việc tăng nguy cơ phát triển sỏi thận. Fructose có thể được tìm thấy trong đường ăn và xi-rô ngô có hàm lượng fructose cao.
Các loại sỏi thận thường gặp
Có bốn loại sỏi thận chính:
- Canxi oxalate: Loại sỏi thận phổ biến nhất được tạo ra khi canxi kết hợp với oxalate trong nước tiểu. Lượng canxi và chất lỏng hấp thụ không đủ cũng như các tình trạng khác có thể góp phần hình thành chúng.
- Axit uric: Đây là một loại sỏi thận phổ biến khác. Các loại thực phẩm như nội tạng và động vật có vỏ có hàm lượng cao hợp chất hóa học tự nhiên được gọi là purin. Lượng purine cao dẫn đến sản xuất mononatri urate cao hơn, trong điều kiện thích hợp, có thể hình thành sỏi trong thận. Sự hình thành của các loại sỏi này có xu hướng di truyền trong gia đình.
- Struvite: Những viên sỏi này ít phổ biến hơn và gây ra bởi nhiễm trùng ở đường tiết niệu trên.
- Cystine: Những viên sỏi này rất hiếm và có xu hướng di truyền trong gia đình.
Người bệnh cần làm gì nếu có các dấu hiệu sỏi thận?
Người bệnh cần gặp bác sĩ càng sớm càng tốt. Bác sĩ có thể yêu cầu người bệnh uống thêm nước để cố gắng thải sỏi ra ngoài qua nước tiểu. Nếu lọc nước tiểu và giữ lại được một mảnh sỏi đã trôi ra ngoài, hãy mang nó đến bác sĩ. Mặt khác, sỏi có thể cần phải được loại bỏ bằng phẫu thuật.
